Doğum Haritası

Alm. Gewissensfreiheit (f), Fr. Liberté de conscience, İng. Freedom of conscience. Kişinin bizzat kendi davranışlarında rahatça düşünme ve bir karara varma serbestliği. Vicdan, insanı kanaat ve amme (kamu) iktidarından uzaklaştırmak demek olan, insanın içindeki hâdiseler değildir. İnsanın dışını içinden böylece ayırmak, bugünkü felsefî ve psikolojik bilgilere göre mümkün değildir. Vicdan hürriyeti; her şeyden önce insanın, … Devamını oku

İtalya’nın Napoli Körfezi ve doğu tarafında yer alan 1200 metre yüksekliğinde hakikî bir volkan dağı. Vezüv aktif bir yanardağ olup, zaman zaman buhar, duman, lâv fışkırtır. Lav kraterinin çapı 1200 metredir. Vezüv’ün daha önceleri kuzeydoğusunda rastlayan Monte Somma Yanardağı olarak faaliyet gösterdiği yapılan kazı ve incelemelerden anlaşılmıştır. Bu eski yanardağın kraterinin çapı 16 kilometreyi bulmaktadır. … Devamını oku

Osmanlı Devletinde askerî ve idârî sâhalarda geniş selâhiyetlere sâhip en üst derecedeki memurlara verilen ünvân. Vezir kelimesi, lügatta “yardımcı” mânâsına gelmekte olup, devlet başkanı olan pâdişâhın hemen hemen bütün işlerini yüklenen ve hükümdârlıkla ilgili meselelerde görüş ve tedbiriyle ona yardımcı olan kimsedir. Vezirlerde, doğruluk, sabır, metânet ve yücelik gibi dört haslet bulunurdu. Vezirliğe ilk ihtiyaç … Devamını oku

Alm. Versmass, Silbenmass (n), Fr. Mètre (m), İng. Meter. Edebiyatta mısraların düzenini sağlayan ölçülere verilen ad. Her dilin kendi öz benliğinden doğan bir ahenk ölçüsüdür. Kelime anlamı tartı, düzen olan vezin; bir manzumenin bütün mısraları arasında bir ahenk bir uyum sağlama yoludur. Yazılı Türk Edebiyatında ilk vezinli söyleyiş, Göktürk kitâbelerine Yollug Tegin’in yazdığı şu mısralardır: … Devamını oku

Osmanlı edip, şâir ve târih yazarlarından. Asıl ismi Üveys ibni Mehmed’dir. Alaşehirli Kadı Mehmed’in oğlu olup, 1561’de Alaşehir’de doğdu. Mükemmel bir tahsil ve terbiye gördü. Kâdı tâyin edildi. Mısır, Anadolu, Rumeli ve Üsküp’te çok bulunduğundan “Üskübî” lakabı verildi. Veysî, edebiyat türlerinden inşâda meşhur eserler verdi. İnşânın en büyük mümessilidir. Münşilerin pîrî kabul edilir. Kelime ve … Devamını oku

Tâbiînin büyüklerinden. İsmi, Üveys bin Âmir’dir. Yemen’in Karn köyünde doğduğu için Karnî ismiyle de bilinir. Memleketimizde Veysel Karânî diye meşhur olmuştur. Doğum târihi belli değildir. 657 (H.37)de Sıffîn Muhârebesinde şehit edildi. Yemen’in Karn beldesinde doğup büyüyen Üveys-i Karnî, Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) sağlığında Müslüman olmasına rağmen onu göremediği için Sahâbî olamadı. Peygamber efendimizin … Devamını oku

Amerika kıtasının keşfedilmesiyle ilgili ilk yolculuklara katılan İtalyan denizci. Amerika kıtasına onun adı verilmiştir. Bir noterin oğludur. 1454’te İtalya’nın Floransa şehrinde doğdu. Genç yaşta Fransa’ya gitti. Dönüşünde bir bankada çalıştı. 1490 senesinde İspanya’ya giderek orada yerleşti. Sevilla’dan gemi ve denizcilik malzemeleri satan bir İtalyan ticârethânesi hesabına, Kristof Kolomb’un yolculuğu için malzeme ve tayfa sağlamaya çalıştı. … Devamını oku