Buraya kadar dinin tarifi ve lüzumu hakkında söylediklerimiz hep “hak din” çerçevesinde olmuştur. Hak din nedir? Yukarıda dinin tanımını verirken dolayısıyla hak din kavramının ana unsurlarını da söz konusu etmiş olduk.
- Hak din, her şeyden önce ilahî bir kaynağa dayanır. Yani dini koyan (vazeden), icat eden bizzat Allah Teâlâ’dır.
- İnsanların Cenâb-ı Hak ile konuşması, O’ndan haber alması mümkün olmadığına göre Allah, dinini, insanların içinden seçtiği has kulları, yani peygamberleri vasıtasıyla bildirmiştir. O halde hak din, peygamberlerin tebligatıyla öğrenilir.
- Peygamberler bu ilahî tâlimatı Allah’tan alırlar. Bu metinler ilahî kitapları teşkil eder.
- İlâhî tâlimatın ve peygamberlerin tebligatının, başka bir deyişle dinin gayesi, insanın saadetini sağlamaktır. Asıl saadet, ikinci ve ebedî hayatta gerçekleşir. Orası, dünyada yapılanların karşılığının bulunacağı yerdir. Hak dinin ayırıcı bir vasfı da, âhiret hayatının varlığına inanmaktır.
Hak dinin bu ana özellikleri, peygamberlerin ilki Hz. Âdem’den başlamak üzere bütün Allah elçileri tarafından insanlara tebliğ edilmiştir. Nitekim Kur’an’da şöyle buyurulmaktadır:
“Peygamber, rabbi tarafından kendisine indirilen vahye iman etti, müminler de iman etti. Hepsi Allah’a, meleklerine, kitaplarına ve gönderdiği elçilere iman ederek, ‘O’nun peygamberlerinden herhangi biriyle diğerleri arasında ayırım yapmayız.’ dediler ve ‘İşittik, itaat ettik, affına sığındık ey rabbimiz, eninde sonunda herkesin dönüşü sanadır!’ niyazında bulundular.”
“… Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve âhiret gününü inkâr ederse tam mânasıyla sapıtmıştır.”
Allah elçilerinin bir kısmı yazılı metinler getirmiş, bir kısmı ise daha önceki peygamberin getirdiği metin ile tebligatına devam etmiştir. Günümüz dünyasında, bu tür metinleri içeren dört kitap vardır: Zebur, Tevrat, İncil, Kur’an. Bunların ilk üçü Kitâb-ı Mukaddes adı altında bir kitapta toplanmıştır. Bu ilahî (semavî) dört kitabın paralelinde başlıca üç din mevcuttur: Yahudilik, Hıristiyanlık, Müslümanlık. Bunlara da semavî dinler denilmektedir.
Hemen belirtmeliyiz ki aslında semavî olan Kitâb-ı Mukaddes mecmuası, bugün elimizde bulunan şekliyle tahrif edilmiştir, dolayısıyla Yahudilik ile Hıristiyanlık da tahrife uğramış semavî dinlerdir. Bu sebeple söz konusu dinler hak din vasfını kaybetmiştir.