Kültür

Günümüz toplumlarının en büyük meselelerinden biri, inandığımız değerler ile gündelik davranışlarımız arasındaki kopukluktur. İman yalnızca kalbî bir teslimiyetten ibaret görülmekte ve bireysel ve içtimaî hayatımızda aktüelleşerek ahlâkî bir erdeme dönüşmemektedir. Eğer iman, soyut bir bağlanış ve kalbî bir benimseyişten ibaret kalmayacaksa, davranışlarımız vasıtasıyla hayatın içlerine taşınması, yaşanması ve ahlâkî bir fazilete dönüşmesi zorunludur. Kur’ânı Kerim, … Devamını oku

Sigmund Freud’ün (1856/1939) geliştirdiği psikanaliz kuramı olup, insan psikolojisini maddî sebeplerden çok, onun arkasında yatan ve maddî süreçlerle yan yana bulunan ve bilincin dışında kalan süreçlerle açıklayan psikoloji kuramıdır ve zihinsel süreçleri maddî sebeplerle açıklayan kaba maddeciliği reddeder. Freud, bütün psişik durumları, insanın bütün davranışlarını ve ayrıca bütün tarihî olayları psikanaliz temelinde açıklamış ve bunları … Devamını oku

Üst biçimlerin alt biçimlerden evrim sonucu oluştuğunu ve her şeyin bir evrim sonucu tesadüfen meydana geldiğini savunan düşüncelere genel olarak evrimcilik adı verilmiştir.31 İngiliz filozof ve biyologu Charles Darwin (1809/1882) tarafından geliştirilip sistemleştirilen “Evrimcilik” düşüncesine göre kâinattaki her şey, kendiliğinden, tesadüfî ve doğal bir seçim sonucunda meydana gelmiştir. Muhtelif çevre şartları içinde sürdürülen var olma … Devamını oku

Latince “hiç” anlamına gelen nihil kökünden türeyen nihilism, XIX. yüzyılın ikinci yarısında özellikle genç entelektüeller arasında taraftar bulmuş ve literatüre girmiştir.27 Bu terimi, Türkçe’ye “hiççilik, yokçuluk” olarak çevirmek mümkündür. Nihilizm/hiççilik, mevcut görüş ve düşüncelere, değerlere, inançlara ve her çeşit düzene karşı eleştirel yaklaşan, hepsinden kuşku duyan ve son merhalede hiçbir kural tanımayan bir yaklaşımdır. Hiçbir … Devamını oku

Bilginin kaynağını yalnızca deney ve tecrübe ile sınırlayan ve doğru bilginin ancak bu yolla elde edilebileceğini savunan felsefî akımdır. Pozitivizm, bilgiyi matematiksel ve empirik olanla sınırlayan felsefedir. Bilgiyi yalnızca tecrübe ve matematiksel olanla sınırlamaları yanında bilgi elde etmede yalnızca deney ve gözleme dayanmaları onlara bu ismin verilmesine yol açmıştır. Olguculuk da denen bu düşünce akımına … Devamını oku

Nesnelerin veya mutlak varlığın kendiliklerinden hiçbir zaman bilinemeyeceğini ileri süren felsefe akımıdır. Yunanca “bilgi ve mârifet” anlamına gelen gnostos sözcüğünün başına olumsuzluk eki olan “a” ekinin gelmesiyle oluşan bir kelime olup “bilinemezci” anlamına gelir ve ilk defa İngiliz filozof Huxley tarafından bu yöndeki öğretisini isimlendirmek için kullanılmıştır. Bu terim daha sonra bütün bilinemezci düşünceleri ihtiva … Devamını oku

Dolaylı olarak ateizm ile ilişkilendirilen kavramlardan biri de, “kuşkuculuk” anlamına gelen septisizmdir. Septikler, açık biçimde Tanrı’nın varlığını inkâr etmeseler de, kendilerini kuşku durumundan kurtaramadıkları ve imanın netlik ve berraklığına erişemedikleri için ateist olarak görülebilirler. Kuşkucuların kaygıları, daha çok bilgiye dayalı bir belirsizliktir ve Allah’ın varlığına ilişkin bilginin, daha doğrusu her çeşit bilginin imkânsızlığını savunmaları sebebiyle … Devamını oku

Materyalizm, adından da anlaşılacağı üzere, maddeyi ezelî kabul edip onu varlığın ve düşüncenin merkezine yerleştiren ve onun ötesinde hiçbir hakikat kabul etmeyen; Allah’ı, âhiret gününü ve diğer inanç esaslarından pek çoğunu reddeden eğilimlerin genel adıdır ki en genel anlamıyla bunlara materyalistler veya tabiatçılar demek mümkündür. Bu düşünce akımına göre madde, değişmeyen tek gerçekliktir ve onun … Devamını oku

Yunanca’da “Tanrı” anlamına gelen theos kelimesinin başına olumsuzluk eki olan “a” getirilerek oluşturulmuş bir terkip olup, “Tanrı inancı olmayan veya herhangi bir tanrıya inanmayı reddeden kişi, tanrıtanımaz.” anlamına gelir. Tanrı’ya inançsızlık anlamına gelen kelime aynı zamanda bu yönde gelişmiş bir akımı da ifade eder. Türkçe’de bunu tanımlamak için dehrî, zındık, inançsız, tanrıtanımaz gibi kelimeler kullanılmaktadır. … Devamını oku