Kültür

Sultan İkinci Bâyezîd devri kadı ve şâirlerinden. Doğum târihi muhtemelen 1454 olarak bilinmektedir. Serez ve Malkara kâdılıklarında bulundu. Malkara kâdısıyken 1514’te vefât etti. Hadım Ali Paşanın kâtibi olan şâir Mesihî’nin gençlik arkadaşıydı. Şiir sevgisini Mesihî’den aldı. O devirde her şâirde bulunması gereken bilgilere sâhip orta derecede bir şâirdir. Elimizde bulunan Dîvân’ında birçok güzel gazel, yer … Devamını oku

Oğuzların Üçok koluna bağlı bir Türk Boyu. Ulaş, Elvanlı ve Kusun gibi obalara ayrılırlar. On üçüncü asırda Anadolu’ya gelerek Tarsus-Mersin civârındaki dağlık arâziye yerleştiler. Osmanlı-Karamanlı mücâdelesinde Karamanoğulları tarafında yer aldılar. Memlûklerle de komşu olduklarından zaman zaman Karâmanlılara karşı da tavır aldılar. Varsakların bir kısmı Çelebi Sultan Mehmed zamânında Osmanlı idâresi altına alındı. Osmanlı-Akkoyunlu savaşında bir … Devamını oku

Alm. Krampfader (f), Fr. Varice (f), İng. Varix; varicose vein. Orta ve büyük yüzey venlerin (kirli kan damarları) uzaması, kıvrılması ve kanla dolarak genişlemesi (Bkz. Toplardamar). Bu terim aynı zamanda atardamar ve lenfatik damarlardaki benzer anormallikler için de kullanılır. Variköz venler sıklıkla bacaklarda olmakla berâber, çeşitli bölgelerde de meydana gelir. Makat civârındaki variköz venler hemoroid … Devamını oku

Alm. Varikozele (f), Krampfaderbruch (m), Fr. Varicocèle (f), İng. Varicocele. Yumurtalık (haya veya testis)ların kanını götüren toplardamarlar şebekesinin genişlemesi. Damarlar uzamış ve kıvrıntılı hale gelmiştir. Genellikle 15-35 yaşları arasında ve % 98 sol taraftadır. Sağda ise karın veya böbrek kanseri açısından hasta değerlendirilmelidir. Damar duvarları serttir ve küçük miktarda iltihabî hâdise yıllar süresince damar duvarında … Devamını oku

Alm. Varan. Fr. Varan, İng. Varan, monitor lizard. Familyası: Varangiller (Varanidae). Yaşadığı yerler: Afrika, Güney Asya ve Avustralya ormanlarında, su kenarlarında ve çöllük bölgelerde. Özellikleri: Uzun ve çataldilli, büyük kertenkeleler. Hepsi etçil olup, kuyrukları uzun, bacakları güçlüdür. 2-3 metre boyunda olanları vardır. Çeşitleri: 40 kadar türü mevcuttur. Nil varanı (Varanus niloticus), şeritli su varanı(V. salvator), … Devamını oku

Güneybatı Pasifik’te yeni Kaledonya’nın 400 km kuzeydoğusunda ve Fiji adalarının 800 km batısında yer alan Yeni Hebrid adlı adalar grubu üzerinde yeni kurulmuş bir devlet. Yeni Hebrid Avustralya’nın Brisbane şehrinin 1920 km kuzeydoğusunda bulunur. Târihi Yeni Hebrid takımadaları 1606’da Portekizli bir denizci tarafından keşfedildi. İlk olarak ülkeye yerleşenler Fransız ve Avustralyalı misyonerler oldu. Fransa ve … Devamını oku

Alm. Ventilator (m), Fr. Aérateur, ventilateur (m.), İng. Ventilator; fan. Basınçlı hava akımı elde etmekte kullanılan âlet. Evlerde, umûmî yerlerde mahâllerin içini serinletmekte kullanılır. Ayrıca büyük işyerlerinin, mâden ocaklarının, sinema ve tiyatro gibi büyük salonların havalandırılmasında da vantilatörlerden faydalanılır. Emici vantilatörler, kullanıldıkları mahâlde hafif bir boşluk meydana getirirler. Halbuki basıcı vantilatörler kullanıldıkları yerde hafif basınç … Devamını oku

Osmanlılar zamânında yetişen fıkıh ve lügât âlimi. Aslen Vanlı olduğu için Vâni veya Vankulî nisbeleriyle meşhur olmuştur. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. 1591 (H. 1000) senesinde Medîne’de vefât etti. Zamânının âlimlerinden ilim öğrenip, tahsilini tamamladıktan sonra çeşitli medreselerde müderrislik yaptı. 1562 senesinde İstanbul’da Mahmûd Paşa, daha sonra Atik Ali Paşa Medresesine müderris olarak tâyin edildi. … Devamını oku

Alm. Vanille (f), Fr. Vanille (f), İng. Vanilla. Familyası: Salepgiller (archidaceae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Türkiye’de bulunmaz. Birçok tropikal ülkelerde yetiştirilen, tırmanıcı gövdeli bitkiler. Vatanı Meksika, Madagaskar, Java ve Antillerdir. Bitkinin yaprakları sapsız, yassı ve etlidir. Meyveleri 15-20 cm uzunlukta, yassı, iki uca doğru incelmiş, parlak siyahımsı renkli bir kapsüldür. Kokusu özel ve tadı acıdır. Kullanıldığı … Devamını oku

Alm. Vanillin (n), Fr. Vanilline (f), İng. Vanillin. Kimyâda 4-hidroksi- 3-metoksibenzaldehid ismiyle bilinen, tabiî olarak vanilyanın meyvesinde glikozid hâlinde bulunan hoş kokulu bir madde. İğne kristaller hâlinde, renksiz, erime noktası 82°C olan bu aromatik bileşik, alkolde, eterde ve yağlarda soğukta dahi çok iyi çözünür. Fakat kaynar suda çok az çözünür. Kapalı formülü C8H8O5 olan vanilinde … Devamını oku