Alm. Sommerschlaf, Fr. Estivation, İng. Estivation. Sıcak ve kurak iklim bölgelerinde yaşayan bâzı hayvanların, zor şartları atlatmak için çok sıcak yaz günlerini uyku veya uyuşukluk arası bir dinlenme hâlinde geçirmesi. Ağustos gibi aşırı sıcak aylarda tabiata bir sessizlik çöker. Bu sessizliğin sebebi, yaz uykusuna yatan hayvanlardan ileri gelir. Birçok hayvanın kış soğuğundan kaçmak için kış … Devamını oku
Alm. Sommer, Fr. Été, İng. Summer. En sıcak mevsimdir. Kuzey yarım kürede günlerin en uzun olduğu günden başlar, gece ve gündüzün eşit olmasına kadar devâm eder. Dünyâ ısıyı depo ettiği için en sıcak günler genellikle yaklaşık iki ay sonra ortaya çıkar. Kuzey yarım kürede 22 Haziran ile 22 Eylül arasında, güney yarım kürede ise 22 … Devamını oku
Alm. Hochebene (f), Platedu (n), Fr. Plateau (m), İng. (High) plateau. Yüksek yerlerdeki derin akarsu vâdileriyle yarılmış düzlükler hâlinde bir coğrafik yeryüzü şekli. Yükseklikleri beş yüz metreden birkaç bin metreye kadar çıkabilir. Meselâ memleketimizdeki Erzurum-Kars yaylasının yüksekliği 2000 metre civarında (1800 m) olmasına rağmen Orta Asya’da bulunan Pamir Yaylasının yüksekliği 4000 m civarındadır. Yaylayı parçalayarak … Devamını oku
Alm. Wels, Fr. Glane, İng. Sheat fish. Familyası: Yayınbalığıgiller (Siluridae). Yaşadığı yerler: Avrupa ve Anadolu’da; göl ve nehirlerde. Diğer türleri Amerika, Afrika ve Asya’nın tatlı sularında. Özellikleri: 5 metre boyunda. Vücûdu uzun, pulsuz ve kaygandır. Ömrü: 100 yıl kadar. Çeşitleri: Yayın (silurus glanis), köpek yayını (Amiurus nebulosus), zırhlı yayın (Callichtis asper), elektrikli yayın (Malopterurus electricus) … Devamını oku
Alm. Feder (f), Fr. Ressort (m), İng. Spring. Belirli bir kuvvet altında bir dereceye kadar büyük elastik şekil değişikliği gösteren, kuvvet kaldırılınca kısmen veya tamâmen eski vaziyetini alan mekanik enerji biriktirme elemanı. Yük altında şekil değişikliği esnâsında yaylar bir deformasyon (şekil değişikliği) enerjisi biriktirirler, boşalma sırasında bu enerjinin büyük bir kısmını geri verirler. Teknolojide yaylar … Devamını oku
Osmanlı sultanlarının dokuzuncusu, İslâm halifelerinin yetmiş dördüncüsü. Sultan İkinci Bâyezîd Hanın oğlu olup, annesi Dulkadirli âilesinden Âişe Hâtundur. 1470 yılında Amasya’da doğdu. Şehzâdeliğinde, devrin âlimlerinden mükemmel bir tahsil ve terbiye gördü. Arap, Fars dilleriyle yüksek din ve fen ilimlerini öğrendi. Askerî sevk ve idâre ile devlet yöneticiliğini öğrenmesi için şehzâdeliğinde Trabzon Vâliliğine gönderildi. Trabzon’da başlayan … Devamını oku
Alm. Römischer Beifuss (m), Fr. Véronique (f), İng. Wormwood of Judea. Familyası: Bileşikgiller (Compositae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Anadolu. Anadolu’da yirmi kadar yavşan türü yetişmekte ve çeşitli adlar altında kullanılmaktadır. (Bkz. Pelin Otu)
Alm. Investierung, Anlage (f), Fr. Placement (m), İng. Investment. Bir ülkede sermâye stokuna yapılan eklentiler. Yatırım millî gelirin arttırılması ve iktisâdî büyüme amacıyla bir ülkede mevcut beşerî ve maddî sermâyeye yapılan eklentileri ifâde eder. Beşerî sermâye, yapılan eklentiler eğitim ve sağlık yatırımlarıyla, maddî sermâyeye yapılan eklentiler, sâbit sermâye ve stok artışı yoluyla gerçekleşir. Sermâye stokundaki … Devamını oku
Alm. Hehlerei (f), Fr. Recel (m), İng. Harbouring. Suç işleyen kişileri barındırma veya bir suç neticesinde ele geçen eşyâları saklama. Suçluya yataklık etmek, Türk Cezâ Kânununda suç sayılmış ve cezâ öngörülmüştür. Bir kimse hapis cezâsından aşağı olmayan bir cürmü, suçu işledikten sonra bu cürmün icrâsında fâilleri evvelce ittifak etmiş ve cürmü neticelendirmekte yardımı dokunmuş olmaksızın, … Devamını oku
Muğla ilinin Yatağan ilçesi yakınlarında kurulmuş olan termik santral. Yatağan çevresindeki havzada bulunan yataklardan çıkarılan düşük kaliteli linyitleri değerlendirmek gâyesiyle kurulmuştur. Termik santralin yapımına 1977 senesinde başlandı. Her biri 210 MW gücünde olan ünitelerden ilki 1982’de, ikincisi 1983’te, üçüncüsü ise 1985’te işletmeye açıldı. Toplam kurulu gücü 630 MW olan santralin yıllık enerji üretim kapasitesi 3.780.000.000 … Devamını oku