Kültür

“De ki: İşte benim yolum… Ben insanları körü körüne değil şuurla ve basiretle Allah’a davet ediyorum. Ben de bana uyanlar da böyleyiz.[25] Dinin tarifi ile meşgul olanların başında dinler tarihi, sosyoloji ve psikoloji uzmanları ile filozoflar gelir. Bunlar, tarih boyunca insanın dinle olan münasebetlerini göz önünde bulundurarak din olgusunu anlatmaya veya kendi düşünce sistemleri içinde … Devamını oku

Duyulur Âlem Kâinatın Cenâb-ı Hak tarafından yaratıldığını vurgulu bir şekilde belirten Kur’ân-ı Kerim, onun nasıl yaratıldığı konusunda çok şey söylememesine rağmen, tabiat ve onda vuku bulan olaylar hakkında çeşitli beyanlarda bulunmuştur. Yüce kitabımız Kur’an, tabiatla ilgili ifadelerinde hep onu Allah’a nispet etmiş, Allah-tabiat-insan arasındaki ilgiye dikkat çekmiştir. Söz konusu ilişkiyi ortaya koyarken de hem tabii … Devamını oku

Atom, molekül, element ve hücreden; yer, gök, gezegenler, ay, güneş ve yıldızlara kadar küçük-büyük, canlı-cansız ve görünen-görünmeyen bütün yaratıkların oluşturduğu varlıklar dünyasına âlem (evren) denilmektedir. İnsan, yaratıldığı günden beri âlemin kapsamı, ne zaman ve nasıl yaratıldığı, varlığının ne zamana kadar süreceği gibi fiziksel yapısına ve kimin tarafından, niçin yaratıldığı gibi fizik ötesi konumuna ilişkin soruları … Devamını oku

İslâm’a göre insan, Allah’ın verdiği duyular yoluyla etrafında olup bitenleri algılar ve bunların zihninde hâsıl olan suretlerini aklıyla idrak eder. İnsanı diğer canlılardan farklı kılan özellik, onun çevresindeki şeyleri sadece gören, işiten değil, görüp işittiklerini aynı zamanda anlayan ve değerlendiren bir varlık oluşudur. Duyuların dış dünyada algıladıklarının yanı sıra, doğru sözlü olduğundan emin olunan kişilerin … Devamını oku

Akait ve kelâm âlimleri, nesnelerin (eşya) sabit bir gerçekliğinin bulunduğunu ve bunun bilinmesinin mümkün olduğunu kaydederler. Çünkü varlık ancak bir hakikate sahip olunca bilginin konusu olabilir. Varlık ile bilgi arasındaki bu sıkı ilişki sebebiyle akait ve kelâm âlimleri varlık meselesiyle ilgilendikleri gibi, bilgi meselesiyle de ilgilenmek durumunda kalmışlardır. Genelde ilim “bilen ile (süje) bilinen (obje) … Devamını oku

Buradaki problem meselenin kuruluş ve işleyişinde değil, münazara şekline sokulup tartışılmasındadır. Şöyle ki: İnsan işlediği fiilleri alın yazısına bakarak yapmamakta, kendi arzu ve isteğine göre kurgulayıp meydana getirmektedir. Bu, dinî ve ahlâkî sorumluluk doğuran davranışlarda olduğu gibi günlük hayatımızda da böyledir. Kader-irade ve sorumluluk konusu irdelenirken üç önemli noktanın daima göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Birincisi … Devamını oku

Kur’ân-ı Kerim’in ilk hitap ettiği Mekke ve Medine’deki halk ile Arap yarımadasının büyük çoğunluğu putlara tapıyordu. Mekke’nin fethi sırasında (8/630) Kâbe’nin içinde ve yöresinde 360 put bulunuyordu. Araplar tapındıkları putlara beşer üstü özellikler nispet ediyor, onlardan şefaat, bir nevi hidayet ve kurtuluş talep ediyordu. Aslında yaratılmışa yönelik bu tür his, inanç ve bağlılıklar, on dört … Devamını oku

Sözlükte belâ “imtihan edilmek, sınanmak” demektir. Konuya sistematik açıdan bakıldığında evrende olup biten her şey gibi belâlar da Allah’ın ezelî ilmi, kudreti ve iradesi içinde yer alır. Ancak onun fiilen meydana gelmesine kulun bazan etkisi bulunmakta bazan da bulunmamaktadır. Bir kısım belâlar işlenen günahların sonucu iken bir kısmı da onun mânevî derecesinin yükselmesini hedeflemektedir. Burada … Devamını oku

İnsanoğlu, yaşadığı geçmişi -şahıstan şahsa değişmekle birlikte- bir dereceye kadar hatırlayabilir. Uzak geçmişi ancak yazılı kayıtlardan öğrenir. Geleceğin bilgisine dair kaba bazı tahminlerden başka hiçbir imkâna sahip değildir. Çünkü “gelecek” duyular ötesidir yani gayptır. Gaybı ise sadece Allah Teâlâ ile O’nun seçtiği peygamberler bilir. Bundan dolayıdır ki Kur’ân-ı Kerim’de, “Allah’ın dilemesine bağlamadan -yani inşallah demeden- … Devamını oku

“Biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık.” Kader (veya kadr); “gücü yetmek, bir şeyin hacmini ve şeklini belirlemek, bir nesneyi biçimlendirmek, bir şeyi başka bir şeyle mukayese etmek” gibi anlamlara gelir. Terim olarak, kader veya takdir, Cenâb-ı Hakk’ın bütün nesne ve olaylarıyla kâinatı ezelde planlamasından ibarettir. Sözlükte “hükmetmek, emretmek, ifa etmek” mânalarına gelen kazâ ise, … Devamını oku