Tarih

Şekib Bey’in “Tarih Karşısında Münevver”ini ilk olarak ocakta dinlemiştim. İkinci defa yine büyük bir zevkle Hayat sahifelerinde okudum. Felsefeci arkadaşımın Tarih ve hatta Sosyoloji hakkındaki bakış açıları, bir taraftan lüzumundan çok fazla şüphe ve tereddütlerle dolu, diğer taraftan da mesela “Tarih”in mahiyeti ve gayesi hakkında –bugünkü tarihçilerin ancak hayretle karşılayacakları– birtakım isnatlarla doludur. “Tarihin fetvalarına … Devamını oku

On dokuzuncu asırda önemli bir gelişme gösterdiği için ilerlemeye başlayan tarih, asrımızda da gelişmeye devam ediyor ve duracağa asla benzemiyor; hatta bazen o kadar taşıyor ki her şeyin üzerine çıkabiliyor. Nitekim bugün edebiyat fakültelerinin çoğu, umumî bir onay ile sessizce tarih fakültelerine dönüşmüş gibidirler. Eski isimlerini ancak geleneğe saygı adına koruyorlar. Buralarda artık tarihten başka … Devamını oku

Toplumun genel kurumlarının başında bulunacak devlet adamlarında aranacak birtakım özellikler vardır. Bence bunların en önemlisi geçmişe ait tecrübelerden faydalanmasını bilmektir. Her birey geleceğe doğru yürürken birtakım imkânlar karşısında bulunur. Müesseseleri idare etmekle mükellef olanlar için de takip edilecek değişik yollar olabilir. Bunlardan birini seçerken mazide yapılan tecrübeler bize rehberlik ederse hareketimizdeki kuvvet, seçtiğimiz usûl hakkındaki … Devamını oku

Celal Nuri Bey, “Fatih’le Yavuz Hakkında Muhâkeme” adıyla İkdam’da neşrettiği iki makalede bir giriş kabilinden, eski tarihi eserlerimizden bahsederek onlar hakkında pek şiddetli bir karar veriyor: “Tarihçiler kafilenin sonunda fakat ehemmiyet itibariyle başında bulunan Nâmık Kemal de dâhil olduğu üzere, bu cemaat Türk milliyetini delalete sevk etmiş, ondaki muhakeme kabiliyetini körletmiştir. Bâyezid meydanında bütün bu … Devamını oku

Atasözlerini toplamış kitaplarımız birçok açıdan faydalı bir şekilde incelenebilir: Bunlardan biri de Osmanlı tarihi açısındandır. Zikredilen atasözlerine bakılırsa bunlardan birçoğunun bütün Türk Milleti’ne ait ve çok eski şeyler olduğu görülür. Ahmet Vefik Paşa ve Şinasî merhumların toplayıp neşrettikleri Atalarsözü içinde beş yüzden fazla millî vezinde tek beyitler vardır ki bunların hangi şair tarafından nazmedildiği belli … Devamını oku

Geçmiş hâdiseleri düzenli ve araştırmaya dayanarak kaydeden her esere tarih ismi verilebilir. Şu var ki, bu hâdiselerin doğru kaydedilmesi ve incelenen hâdiselerin doğal halinde anlatılması ve açıklanması şarttır. Çünkü aksi halde tarih ismi verilen eser, bir masaldan ve tarih için hiçbir önemi olmayan birtakım hurafelerden ibaret kalır. Hikâyelerin ve nakillerin bazı defa tarih için faydalı … Devamını oku

“Türk Tarihi için nasıl ve ne şekilde çalışılabilir?” ismini taşıyan bu satırlar, Tarih ve özellikle de Millî Tarihimizin araştırılması gerekliliğine ikna olan okuyucularımızla bir hasbıhalden ibarettir. Tabi ki, Tarih ve bu çerçevede Millî Tarihe lakayt ve bu gibi araştırmaların gereksizliğini düşünenlere bir sözüm yoktur. Çağdaşlaşmak ve Batılılaşmak için Tarih’i ihmal etmek isteyenlere, çağdaş ve Batı … Devamını oku

Büyük Millet Meclisi, Tarih Encümeni’nin bütçesini geçen seneye oranla hemen hemen on kat artırarak kabul etti. Şimdiye kadar Dâru’lFünûn Coğrafya Enstitüsü’nün bağımsız bütçesi yoktu. Bu sene Dâru’lFünûn bütçesine millî coğrafya incelemeleri için de dokuz bin lira eklendi. Bu suretle çok hayırlı bu iki ilim şubesinin, mütevazı de olsa maddî ihtiyaçları kısmen de olsa temin edilmiş … Devamını oku

Tarih, geçmiş olayların yansıtıldığı bir ayna görünümündedir. Orada insanoğlunun iyi idare nedeniyle ulaştığı mutluluklar, kötü idare yüzünden uğradığı felaketler pek açık bir şekilde görülür. Bunun içindir ki hemen herkeste tarih okumak merakı günden güne artmaktadır. Ancak zorba idareler geçmiş zamanlar ve o zamanların durum ve olaylarını zorbalıkları altında bulunan halkın öğrenmesini arzu etmedikleri için okunmasını, … Devamını oku

Anadolu Türkleri tarihinin başlangıcından zamanımıza kadar devam eden olaylar, millî tarihimizin konusunu teşkil eder. Bu tarih, Türklerin Anadolu’ya ulaşması ile başlar. Türklerin Anadolu’ya ne zaman geldikleri meselesi uzun tartışmalara konu olmuştur. Bazı vakanüvisler eski Anadolu’da yaşayan kavimlerden birkaçının Türklerle ırkî akrabalıkları olduğu düşüncesine sahip olmuşlar ve tarih huzuruna en önce çıkan kavimlerden biri olup, söz … Devamını oku